>> ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: 

Λόγω του ότι το παγωτό είναι γαλακτοκομικό προϊόν περιέχει αρκετά θρεπτικά συστατικά παρόμοια με αυτά του γάλακτος και του γιαουρτιού. Η υψηλή περιεκτικότητα ασβεστίου είναι το βασικότερο πλεονέκτημα του παγωτού, καθώς όλοι γνωρίζουμε τη σημασία του ασβεστίου στην ανάπτυξη των παιδιών, σωματική και νοητική, και στην καλή οστική και στοματική υγεία. Επιπλέον, η υψηλή πρόσληψη ασβεστίου συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης πολλών χρόνιων παθήσεων στη μετέπειτα ενήλικη ζωή. Είναι άξιο αναφοράς ότι η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου συνδέεται με χαμηλή πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας.

 

Στον αντίποδα, τα παγωτά περιέχουν αυξημένες ποσότητες ζάχαρης και ανάλογα με τη σύσταση και τη γεύση σημαντικές ποσότητες λιπαρών, πολλά από τα οποία είναι κορεσμένα. Η θερμιδική πυκνότητα του παραδοσιακού παγωτού είναι υψηλή και ο κίνδυνος υπερκατανάλωσής του μεγάλος. Τα πλεονεκτήματα της κατανάλωσης μιας μπάλας παγωτού εξαφανίζονται όταν μιλάμε για ποσότητες που ανέρχονται σε 3 παγωτά την ημέρα και η μη λελογισμένη χρήση παγωτού μπορεί να συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για παχυσαρκία, διαβήτη, υπερχοληστερολαιμία και άλλες χρόνιες παθήσεις. Η προσθήκη σιροπιών, τρούφας, σοκολάτας, ξηρών καρπών και καραμέλας επιβαρύνει με έξτρα θερμίδες τα παγωτά. Σε κάθε περίπτωση όπως και τόσα άλλα τρόφιμα στη διατροφή των παιδιών (αλλά και των ενηλίκων) πρέπει να χρησιμοποιούνται σε μικρές ποσότητες και στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής. Ας μην ξεχνάμε ότι η διαρκής έκθεση των παιδιών σε πολύ γλυκές και λιπαρές γεύσεις, έχουν σαν αποτέλεσμα την αυτόματη απόρριψη πιο ήπιων γεύσεων, όπως των φρούτων, των λαχανικών και των χυμών.

 

Πέρα από τα παραδοσιακά παγωτά υπάρχουν και 3 κατηγορίες που φέρουν κάποια πλεονεκτήματα επιπλέον και θα πρέπει πιθανώς η κατανάλωσή τους να προτιμάται ακόμα και για τα παιδιά:

• Παγωτά με βάση το γιαούρτι: Έχουν λιγότερες θερμίδες, περισσότερο ασβέστιο και λιγότερα κορεσμένα λιπαρά. Προσοχή μόνο στη χρήση πολλών έξτρα με βάση τη σοκολάτα και ενθάρρυνση για προσθήκη φρέσκων φρούτων

• Παγωτά γρανίτες: Περιέχουν περισσότερες βιταμίνες λόγω του φρουτώδους υποβάθρου, σχεδόν καθόλου λιπαρά και λιγότερες θερμίδες. Μπορεί η κατανάλωσή τους να προωθείται μέσα από την παρασκευή σπιτικής γρανίτας

• Παγωτά light με λιγότερη ζάχαρη και λιγότερα λιπαρά: Και σε αυτή την κατηγορία πρέπει να υπάρχει μέτρο και έλεγχος, καθώς η περιεκτικότητα σε γλυκαντικές ύλες και χημικά υποκατάστατα μειώνει τη θρεπτική αξία του παγωτού.

 

Οι 3 παραπάνω κατηγορίες παγωτού εντάσσονται απόλυτα στα πλαίσια μιας φυσιολογικής διατροφής και καθιστούν το παγωτό, ένα ούτως ή άλλως σχετικά ελαφρύ και θρεπτικό γλύκισμα, συστατικό μιας ισορροπημένης διατροφής.

Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το παγωτό είναι σκόπιμο να χρησιμοποιείται σαν ενδιάμεσο μεταξύ των γευμάτων και όχι σαν επιδόρπιο αμέσως μετά το γεύμα. Επιπρόσθετα, το παγωτό δεν πρέπει να μπαίνει εμπόδιο στην αυξημένη κατανάλωση άλλων πιο ποιοτικών ενδιαμέσων, όπως είναι τα φρούτα και οι χυμοί.

 

Συμπερασματικά, το παγωτό είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καλοκαιρινής διατροφής, αρκεί να μην είναι σε καθημερινή βάση, να μην ακολουθεί αμέσως μετά το κυρίως γεύμα και σε κάθε περίπτωση να μην χρησιμοποιείται σαν κυρίως γεύμα αντί για το φαγητό. Άλλα πολύ σημαντικά καλοκαιρινά τρόφιμα, όπως οι χυμοί φρούτων, το καρπούζι και το πεπόνι θα πρέπει να προτιμώνται, όμως σε σχέση με άλλα πιο παχυντικά γλυκά που παρέχουν παντελώς κενές θερμίδες τα παγωτά, αποτελούν μια καλή λύση για συνδυασμό γεύσης και ποιότητας.

 

>> ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Το πιο σημαντικό συστατικό των παγωτών είναι το γάλα. Το γάλα που χρησιμοποιείται στα παγωτά μπορεί να είναι φρέσκο, πλήρες, συμπυκνωμένο (εβαπορέ), ημιαποβουτυρωμένο ή σε σκόνη. Αλλες πρώτες ύλες των παγωτών είναι η κρέμα γάλακτος (heavy cream), η ζάχαρη, τα γλυκαντικά, τα αυγά, το βούτυρο και το αλκοόλ. Επιπλέον μπορούν να προστεθούν κομμάτια σοκολάτας, ξηροί καρποί, κομμάτια φρούτων, σιρόπι ή χρωστικές ουσίες που έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της εμφάνισης αλλά και της γεύσης των παγωτών. Για τη μαλακότητα (softness) και τη διαμόρφωση της υφής και της ρευστότητας των παγωτών χρησιμοποιούνται διάφοροι σταθεροποιητές, πηκτικά και γαλακτωματοποιητές.

 

Οι σταθεροποιητές εμποδίζουν το σχηματισμό κρυστάλλων και βελτιώνουν την υφή και τη ρευστότητα των παγωτών. Οι γαλακτωματοποιητές παρασκευάζονται είτε από βιολογικά υλικά είτε από λιπαρά οξέα και τα παράγωγά τους. Οι χρωστικές ουσίες είναι ουσίες που χρησιμοποιούνται ως χρώματα στο παγωτό. Μία συνηθισμένη χρωστική ουσία είναι η καραμέλα.

 

Επιπλέον, το παγωτό, όπως και τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά, είναι πηγή πρωτεϊνών, που βοηθούν στην υγιή ανάπτυξη και αποκατάσταση των μυών. Ενδεικτικά, 1 μπάλα παγωτού περιέχει το 1/9 της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης πρωτεΐνης για παιδιά στην ανάπτυξη. Περιλαμβάνει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, ασβέστιο σε υψηλή βιοδιαθεσιμότητα, άλατα, υδατάνθρακες, λίπη, φώσφορο. Σε επίπεδο βιταμινών, το παγωτό περιέχει ικανοποιητικές ποσότητες από βιταμίνη Α, D, K, Β2 και Β12. Η βιταμίνη Α είναι σημαντική για την υγεία του δέρματος, των οστών και του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ η D σχετίζεται με την υγεία των οστών και τη σωστή απορρόφηση του ασβεστίου. Η Βιταμίνη Κ είναι απαραίτητη για τη σωστή πήξη του αίματος και την υγεία των οστών, ενώ οι βιταμίνες Β2 και Β12 εμπλέκονται σε πολλές μεταβολικές διεργασίες όντας απαραίτητοι συμπαράγοντες και είναι σημαντικό να προσλαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες καθώς ο οργανισμός αδυνατεί να τις αποθηκεύσει και συνεπώς είναι ζωτικής σημασίας η διαρκής λήψη τους. Επίσης τα παγωτά περιέχουν συζευγμένο λινολεϊκό οξύ το οποίο προστατεύει τον οργανισμό μας από χρόνιες παθήσεις. Τέλος, το παγωτό περιέχει και σημαντικό ποσοστό υγρών. Στα πλεονεκτήματα του παγωτού πρέπει να προσθέσουμε και το χαμηλό γλυκαιμικό του δείκτη, γεγονός που το καθιστά πιο σωστά απορροφήσιμο τρόφιμο που προκαλεί ήπια γλυκαιμική απόκριση.

 

Από θερμιδικής άποψης, τα παγωτά καλύπτουν το 5%-10% των καθημερινών αναγκών του ανθρώπινου οργανισμού σε ενέργεια (80-250 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια παγωτού), το 9%-10% των αναγκών μας σε υδατάνθρακες (20-25 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια παγωτού), το 5%-10% των ημερησίων αναγκών μας σε πρωτεϊνες, το 10%-15% των αναγκών μας σε λίπη, το 40% των ημερησίων αναγκών μας σε φώσφορο και ασβέστιο, το 10%-20% των καθημερινών μας αναγκών σε βιταμίνη A και τέλος το 20% των αναγκών μας σε βιταμίνη B12.

 

Η ενεργειακή αξία των πιο συνηθισμένων γεύσεων παγωτού είναι:

• Γρανίτα: 100 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια παγωτού

• Διαιτητικό παγωτό (0%): 125 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια παγωτού

• Παγωτό φρούτων: 130 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια παγωτού

• Παγωτό βανίλια: 180 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια παγωτού

• Παγωτό παρφέ: 220 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια παγωτού

• Παγωτό σοκολάτα: 235 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια παγωτού

 

Από τα διάφορα είδη παγωτών που κυκλοφορούν στο εμπόριο, το παγωτό ξυλάκι έχει λιγότερες θερμίδες σε σχέση με το κυπελάκι αρκεί να μην περιέχει επικάλυψη σοκολάτας ή καραμέλας. Οι γρανίτες αποτελούν την καλύτερη επιλογή για όσους προσέχουν τη δίαιτα τους αφού παρέχουν τις λιγότερες θερμίδες από όλους τους τύπους των παγωτών. Τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους και τα διαιτητικά παγωτά (0%). Αυτά τα παγωτά περιέχουν υποκατάστατα ζάχαρης (π.χ. ασπαρτάμη) και πολύ μικρή ποσότητα λίπους. Έτσι έχουν λιγότερες θερμίδες από τα κανονικά παγωτά και έχουν κερδίσει πολλούς οπαδούς.

 

Από όλα τα παραπάνω γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι τα παγωτά έχουν πλούσια θρεπτική και ενεργειακή αξία. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι τα παγωτά είναι επιδόρπιο και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν ένα γεύμα που αποτελείται από φυσικές τροφές, όπως είναι για παράδειγμα τα φρούτα, τα λαχανικά ή το φρέσκο γάλα. Τα παγωτά σίγουρα περιέχουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά αλλά όχι αντάξια με αυτά του γάλακτος. Έτσι, τα παγωτά μπορούν να αποτελέσουν ένα καλό ενδιάμεσο γεύμα αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν το γάλα ή άλλες φυσικές τροφές.

 

>> TIPS ΓΙΑ ΤΕΛΕΙΑ ΠΑΓΩΤΑ:

• Όταν φτιάχνουμε παγωτό ταυτόχρονα παγώνουμε μεταλλικό σκεύος – παγωνιέρα στην κατάψυξη, ούτως ώστε όταν βάλουμε μέσα το χτυπημένο μαλακό ακόμα παγωτό, να μη λιώσει σε κρέμα.

• Όσο πιο πολύ αφήσουμε το παγωτό, δηλαδή να μην το καταναλώσουμε αμέσως αλλά καλύτερα την επόμενη μέρα, τόσο πιο ωραία σύσταση θα έχει και ενώνονται καλύτερα οι γεύσεις και τα αρώματα. Για να σερβίρετε το παγωτό πιο εύκολα αφήστε το σε για 5′-10′ σε θερμοκρασία δωματίου και βουτήξτε το scoop σε ζεστό νερό πριν πάρετε ποσότητα παγωτού.

• Περνώντας τη βάση – κρέμα παγωτού από λεπτή σήτα πετυχαίνουμε λεία υφή.

• Αν δεν έχουμε παγωτομηχανή ακολουθούμε την κλασική μέθοδο με το χτύπημα – πάγωμα. Αφού ετοιμάσουμε τη βάση του παγωτού αφήνουμε να κρυώσει καλά. Παγώνουμε στην κατάψυξη μέχρι να αρχίσει ελαφρά να σταθεροποιείται το παγωτό και έπειτα ανά 30′ το χτυπάμε με μίξερ χειρός να αφρατέψει καλά και το παγώνουμε στην κατάψυξη. Όσο πιο πολλές φορές επαναλάβουμε αυτή τη διαδικασία τόσο πιο αφράτο και χωρίς κρυστάλλους θα γίνει το παγωτό μας.

 

>> ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ...: 

• Το παγωτό δεν περιέχει συντηρητικά, γιατί πολύ απλά δεν τα χρειάζεται. Τα παγωτά διατηρούνται από τη φύση τους στη κατάψυξη, που είναι η καλύτερη μέθοδος συντήρησης. Μάλιστα από νομοθετική άποψη τα συντηρητικά απαγορεύονται στο παγωτό. Σκοπός των συντηρητικών είναι να συντηρούν ένα προϊόν, δηλαδή να μην το αφήνουν να αλλοιωθεί. Από τη στιγμή όμως που στο παγωτό εφαρμόζεται η διαδικασία της παστερίωσης (καταστροφή όλων των παθογόνων μικροοργανισμών) και η διαδικασία της κατάψυξης (σε θερμοκρασία <-18oC δεν είναι δυνατή η ανάπτυξη μικροοργανισμών), γίνεται αντιληπτό πως η ανάπτυξη μικροοργανισμών καθίσταται αδύνατη.

• Το παγωτό πρέπει πάντα να αγοράζεται από κατάψυξη, χωρίς να παρουσιάζει παραμορφώσεις. Αν δεν πρόκειται να καταναλωθεί αμέσως, πρέπει να τοποθετείται το γρηγορότερο δυνατό σε κατάψυξη. Για το λόγο αυτό, στην περίπτωση που η αγορά γίνει από σούπερ-μάρκετ, πρέπει να τοποθετείται τελευταίο στο καλάθι ή, αν χρειαστεί, να μεταφέρεται σε ισοθερμική τσάντα με παγοκύστες. 

• Ένα παγωτό πρέπει να είναι μαλακό, απαλό και αφρώδες. Η γεύση του παγωτού πρέπει να είναι ευχάριστη και γλυκιά (εκτός από παγωτά που περιέχουν φρούτα, που μπορεί να είναι κάπως ξινά). Ένα λιωμένο και ξαναπαγωμένο παγωτό αναγνωρίζεται εύκολα, γιατί χάνει το σχήμα του και περιέχει μικρούς κρυστάλλους που γίνονται εύκολα αντιληπτοί κατά τη δοκιμή του.

• Το παγωτό εκτός από δροσιστικό είναι και απολαυστικό και μπορεί να καταναλώνεται άφοβα όλες τις εποχές του χρόνου. Αν μάλιστα καταναλώνεται σωστά και με μέτρο, μπορεί άνετα να ενταχθεί σε μια ισορροπημένη διατροφή.